قهوه اسپشیالیتی چیست ؟
وقتی یک صنعت به حدی پیشرفت کند که مخاطبان و دنبال کنندگان زیادی از سراسر دنیا و با سلایق مختلف داشته باشد محکوم به ارتقای سطح خود می باشد . صنعت قهوه نیز از این قاعده مستثنا نیست . با افزایش روز افزون علاقه مندان به قهوه ، دست اندرکاران این صنعت مجبورند برای پویا بودن خود دست به نوآوری و خلاقیت بزنند و برای این کار نیازمند به تخصص ، علم و تحقیقات زیادی هستند .
برای مثال در بین دوستان هر کدام از ما افرادی وجود دارند که صرفاً قهوه را برای افزایش سطح هوشیاری و انرژی مصرف می کنند کاری هم به نوع ، گونه ، طعم و مزه خاص آن ندارند ؛ اما افرادی هم هستند که صرفاً طعم تلخ و افزایش انرژی قهوه نیاز ذائقه آنها را ارضا نمی کند ؛ همین مشتِ نمونه خروار در یک جامعه آماری بزرگ تر مثل جهانی که در آن زندگی می کنیم متخصصان صنعت قهوه را بر آن داشت که قهوه هایی با نام اسپشیالیتی برای افراد سخت پسند تر تولید و فرآوری کنند .
قهوه اسپشیالیتی یا همان قهوه تخصصی اصطلاحی است برای نوعی قهوه که دارای مشخصات و ویژگی های طعمی و عطری متمایز از سایر قهوه هاست .
این نوع خاص از مناطق خاصی نیز تهیه می شود ، با شرایط خاصی رشد می کند و به دست افراد ماهر و حرفه ای فرآوری و رست می شود .
در ادامه این مقاله به بررسی این موضوع می پردازیم که قهوه تخصصی چیست چگونه تولید و به چه صورت ارزیابی و ارزش گذاری می شود.
ابتدا این اصطلاح در دهه هفتاد میلادی توسط یک وارد کننده قهوه آمریکایی ابداع شد ؛ او از این اصطلاح برای دانه های قهوه ای استفاده کرد که طعمی منحصر به فرد و بی نظیر داشتند و با استانداردهای دقیق رشد و تولید می شدند .
امروزه قهوه های تخصصی توسط موسسه کیفیت قهوه ارزیابی و ارزش گذاری می شوند برای اینکه یک دانه قهوه بتواند رتبه تخصصی را کسب کند باید امتیازی بالاتر از ۸۰ در رده بندی۱۰۰ امتیازیِ در نظر گرفته شده طبق رتبه بندی Q grading را به دست بیاورد . Q grading یک برنامه اعتبار بخشی است که توسط موسسه کیفیت قهوه ارائه شده و متخصصان این موسسه برای ارزیابی کیفیت قهوه از چندین ویژگی از جمله طعم ، عطر، بادی ، تعادل طعمی و غیره استفاده می کنند .
به طور سنتی قهوه ای را اسپشیالیتی یا تخصصی می نامیم که دارای کمترین عیب در شکل ظاهری دانه ها باشد ، اسیدیته بالا ، شیرینی بالا و بادی خوبی هم داشته باشد .
تولید یک قهوه تخصصی مراحل بسیار پیچیده و مهمی دارد ؛ در ابتدای امر محل کشت این نوع قهوه ها باید از شرایط آب و هوایی خاصی برخوردار باشد . ارتفاع بالا از ویژگی های مناطق مورد تایید برای کشت این نوع محصول است . در این ارتفاع گیلاس های قهوه با سرعت کمتری رشد می کنند و به همین دلیل زمان لازم برای ایجاد طعم های پیچیده تری در خود را دارند ؛ چیدن گیلاس های این محصول به صورت دستی انجام می پذیرد تا فقط گیلاس های سالم جدا و برای فرآوری آماده شوند .
فرآوری مرحله ای از آماده سازی دانه قهوه است که در آن دانه لوبیایی شکل قهوه از داخل میوه بیرون کشیده می شود ، این عمل به روش های متفاوتی از جمله خشک ، مرطوب ، عسلی یا خمیری انجام می شود که هر کدام شامل تکنیک ها و روش های خاص خود می باشند .
بعد از فرآوری نوبت به رُست یا برشته کردن قهوه می رسد ، این مرحله نیز برای قهوه های تخصصی بسیار قابل اهمیت است . هدف از رُست قهوه های اسپشیالیتی استخراج طعم های متنوع داخل این دانه است ؛ رُستر های حرفه ای با توجه به کنترل دما و زمان بر اساس سطح برشته کاری مورد نظر دانه را برای بروز طعم های نهفته در خود آماده می کنند .
در نهایت قهوه حاصل شده از این مراحل بسیار دقیق آماده عصاره گیری و کشف طعم های جذاب و متفاوت است ؛ معمولاً از قهوه های اسپشیالیتی برای دم آوری های موج سوم قهوه استفاده می شود چرا که در این روش ها با تغییر پارامترهای مختلف از جمله وزن قهوه مورد استفاده ، دمای آب و زمان دم آوری می توان طعم و عطر های مختلفی را از قهوه استخراج کرد ؛ از طرف دیگر به دلیل رقیق شدن عصاره قهوه و مدت همجواری سابه قهوه با آب ، پخش طعم و عطر بیشتری از دانه مورد نظر در دسترس می باشد که این موضوع باعث درک بهتری از نت های مخفی و پیچیدگی های طعمی و عطری هر دانه می شود . با این روش ها و سنجش ها که توسط کارشناسان انجام می پذیرد قهوه های مختلف درجه بندی می شوند و به هر کدام امتیاز داده می شود .
امروزه محبوبیت قهوه تخصصی در سطح جهانی افزایش یافته است و مصرف کنندگان بیشتری با توجه به افزایش آگاهی در قهوه نوشی به دنبال کافی شاپ ها و برشته کاری های تخصصی و انواع دانه های قهوه تک خاستگاه و اسپشیالیتی هستند .
پر واضح است که قهوه تخصصی به دلیل مراقبت‌های بیشتر در زمان تولید ، فرسایش نیروی کار در زمان برداشت و صرف وقت ، انرژی و هزینه بالاتر در پروسه برشته کاری و توضیع قیمت بالاتری نسبت به سایر قهوه ها دارند .
در نتیجه قهوه تخصصی اصطلاحی است که برای توصیف یک قهوه با کیفیت استثنایی و طعم های پیچیده استفاده می شود ؛ این قهوه با استفاده از روش ها و تکنیک های خاصی تولید ، فرآوری و آماده استفاده می گردد . از آنجایی که این مراحل از چیدن گیلاس ها تا بسته بندی نهایی با دقت و وسواس خاصی انجام می شود این دانه ها قیمت بالاتری نسبت به سایر قهوه ها دارند اما در حقیقت ارزش اصلی آنها به دلیل طعم و کیفیت بالای این قهوه هاست که یک نوشیدنی معمولی را به یک تجربه لذت بخش و به یادماندنی ارتقا می دهند .
بدون دیدگاه